İntizam

Pek çok çeşidi bulunan Fas’ın ünlü Argan yağları ile esansların bulunduğu şişeler, boyutları ve içindeki kokuların cinsine göre yan yana dizili. Çorapların üzerinde ki sahte logoların uçları bile aynı yöne bakıyor. Camekânın içindeki tişört paketlerinden bir tanesi dahi ters durmuyor. Kendi içinde renklerine göre gruplandırılan bereler, ufukta yan yana dizilmiş aynı yükseklikteki tepeler dizisini hatırlatıyor. Büyük ihtimalle ihtiyar satıcının gençliğine ait olan siyah beyaz fotoğraflar ise bir karışlık çıkıntıya yukarıdan aşağıya doğru ip gibi dizilmiş. Pasajın duvarına yaslanmış 7-8 raflık açık dolap ile bir camekândan oluşan ve en fazla 2 metreye 3 metrelik küçücük dükkana, büyük bir intizam hâkim.

Sattığı her şeyi ahenkle dükkânına yerleştirip müşterilerini beklemeye çekilen ihtiyar satıcı için artık sürprizlere yer yok. Satıcı sürprizleri dışarıda bırakınca biz alıcılar için de tercihler kısıtlı. Satılan her şey o kadar düzenli olarak gösteriliyor ki kısa bir göz turu ile küçük dükkana hâkim olmak mümkün. Yani malları karıştırıp, birden hiç beklemediğiniz bir ürünle karşılaşıp, “Aaa, bunu buldum” deme şansımız yok. Tek yapabileceğimiz bize sunulanlar, gösterilenler arasından seçim yapmak. Ben de öyle yaptım, tezgâha yaklaştım, yarım dakikada her şeyi taradım, bir şişeyi seçtim; ikimiz de birbirimizin dilini bilmememize rağmen bir dakika içinde de alışverişi tamamladım.

İntizam, hayata karşı alan daraltan bir savunma kurgusudur. İhtiyar satıcı gibi intizam ile oyun alanını daraltırsanız “sürpriz” dediğimiz golleri yeme ihtimaliniz azalır. Değişikliklerden, sürprizlerden mahrum kalırsınız ama risk de almazsınız.

Küçük paketimi çantama yerleştirirken hücum yerine savunmayı tercih eden ihtiyar satıcıya ilişkin aklımda kalan soru, tüm hayatı boyunca intizam ile savunmada kalarak mı yaşadı, yoksa yaşı ilerleyince yaşam enerjisi dediğimiz kondisyonu düştüğü için mi savunmaya çekildi? Sorumun yanıtı ihtiyar satıcının yüzündeki gölgelerde saklıydı.